۱ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
إنَّ حُسنَ الظَّنِّ مِنَ العِبادَةِ.
حسن ظن و خوش‌بيني انسان خود يكي از مصاديق عبادت است. (شهاب‌الاخبار، ص ۳۵۷)
۲ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
أَفضَلُ الوَرَعِ حُسنُ الظَّنِّ.
حسن‌ظن و خوش‌بيني بالاترين مرتبة تقوي و پرهيزکاري است. (فهرست غرر، ص ۲۲۶)
۳ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
حُسنُ الظَّنِّ راحَةُ القَلبِ وَ سَلامَةُ البَدَنِ.
خوش‌بيني، ماية راحتي جان و سلامتي تن آدمي است. (شرح غرر، ج ۳، ص ۳۸۴)
۴ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
اِحتَرِسوُا مِنَ النّاسِ بِسُؤالظَّنِّ.
از سوء‌ظن و بدگماني نسبت به مردم بپرهيزيد. (تحف‌العقول، ص ۵۳)
۵ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
حُسُن الظَّنِّ اَصلُهُ مِن حُسنِ ايمانِ المَرءِ و سَلامَةِ صَدرِهِ.
اصل و ريشة حسن‌ظَن، ايمان نيکوي شخص و صفاي باطني او است. (بحار، ج ۷۵، ص ۱۹۶)
۶ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
اِنّ اللهَ تَعالي حَرَّمَ مِنَ المُسلِمِ دَمَهُ وَ مالَهُ وَ أَن يُظَنَّ بِهِ ظَنَّ السَّوءِ.
خداوند متعال، تعرض به جان و مال مسلمان و سؤظن و گمان بد بردن به او را حرام فرموده است. (بحار، ج ۷۵، ص ۲۰۱)
۷ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
اِتَّقوا ظُنونَ المُؤمنينَ فَاِنّ الله تعالي جَعَلَ الحَقَّ عَلَي اَلسِنَتِهِم!
از ظن و فراست مؤمنان برحذر باشيد كه خداوند متعال حقيقت را بر زبان آنان جاري ساخته است! (نهج‌البلاغه، کلمة ۳۰۱)
۸ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
اِطرَحوا سُوءَ الظَّنِّ بَينَكُم فَاِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ نَهي عَن ذلِكَ.
سؤظن و حس بدبيني را نسبت به همديگر از خود دور کنيد. اين يک وظيفه و دستور خداوند متعال است. (خصال، ج ۲، ص ۱۶۳)
۹ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
أَحسِنوا ظنُونَكُم بِاِخوانِكُم تَغَتَنِموا بِها صَفاءَ القَلبِ وَ نَقاءَالطَّبعِ.
در حق برادران خود حسن‌ظن داشته باشيد که براي شما صفاي دل و پاکيزه‌طبعي به دنبال خواهد داشت. (بحار، ج ۵، ص ۱۹۶)
۱۰ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
مَن ظَنَّ بِكَ خَيراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ.
کسي که به تو حُسن ظن دارد تو نيز اين خوش باوري او را نسبت به خود بپذير. (نهج‌البلاغه، کلمة ۲۴۰)
۱۱ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
مَن لَمْ يُحِسنْ ظَنَّهُ اِستَوَحشَ مِن كُلِّ اَحَدٍ!
کسي که حسّ بدبيني دارد از همه کس وحشت دارد! (فهرست غرر، ص ۲۲۷)
۱۲ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
سُوءُ الظَّنِّ بِمَن لايَخونُ مِنَ اللُّؤْمِ.
سؤظن بردن به کسي که اهل دغل و خيانت نيست نشانة لئامت و فرومايگي است. (فهرست غرر، ص ۲۲۷)
۱۳ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
مَن ساءَ ظَنُّهُ بِمَن لايَخونُ حَسُنَ ظَنُّهُ بِما لايَكونُ!
کسي که به شخص اميني که اهل خيانت نيست گمان بد ببرد (در عوض) به آنچه که واقعيت ندارد خوش‌گمان خواهد بود! (فهرست غرر، ص ۲۲۸)
۱۴ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
مَن عَرَّضَ نَفسَهُ لِلتُّهمَةِ فَلايَلومَنَّ مَن أساءَ الظَّنَّ بِه.
کسي که خود را در معرض تهمت قرار مي‌دهد، ديگر حق ندارد کساني که به او بدگمان مي‌شوند ملامت نمايد. (بحار، ج ۷۵، ص ۹۱)
۱۵ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
اذاَ اتَّهمَ المُؤمنُ اَخاهُ اِنْماثَ اَلاِيمانُ في قَلبهِ كَمايَنماثُ المِلحُ في الماءِ!
هرگاه مؤمن برادر ديني خود را تهمت بزند، ايمان او همانند نمک که در آب حل مي‌شود ذوب و مضمحل مي‌گردد! (بحار، ج ۷۵، ص ۱۹۸)
۱۶ـ «امام محمدباقر(عليه‌السلام)»:
ايّاكُم وَ الظَّنَّ، فإنَّ الظّنَ اَكذَبُ الكِذبِ!
به هوش باشيد و از گمان‌هاي بي‌پايه بپرهيزيد و بدانيد دروغ بودن گمان، بيش از هر دروغي ديگر حقيقت دارد! (بحار، ج ۷۵، ص ۲۵۲)
۱۷ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
مَخرَجُ المُؤمِنِ مِنْ سُؤِ الظَّنِّ أَنْ لايُحقِّقَهُ .
مؤمن، براي رهايي از بدگماني، بايد که سؤظن خود را (هيچگاه در خارج) به فعلّيت نرساند. (بحار، ج ۷۵، ص ۲۱)
۱۸ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
حُسنُ الظّنِّ أَن تُخلِصَ العَمَلَ وَ تَرجُوَمِنَ الله أَن يَعفُوَ عَنِ الزَّلَلِ.
حسن‌ظن (به خدا) آن است که تو (اوّل) عمل را خالص کني بعد اميد داشته باش که خدا از خطاهايت درگذرد. (فهرست غرر، ص ۲۲۷)
۱۹ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
ماكَرِهتَهُ لِنَفسِكَ فَاكرَهْ لِغَيرِكَ وَ ما اَحبَبتَهُ لِنَفسِكَ فَأَحِبَّهُ لِأَخيك.
چيزي که براي خودت خوش نداري براي ديگران هم خوش مدار و آنچه براي خودت دوست مي‌داري براي برادر ديني‌ات هم دوست بدار. (بحار، ج ۷۷، ص ۶۷)
۲۰ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
المُريبُ اَبداً عَليلٌ!
آدم شکّاک و بدگمان هميشه مريض است! (فهرست غرر، ص ۱۴۶)
۲۱ـ امام جواد(ع):
مَن لَم يَرضَ مِن اَخيهِ بِحُسنِ النَّيَّةِ لَم يَرضَ مِنُه بِالعَطِيَّةِ.
کسي که از حُسن نيّت برادر ديني‌اش خشنود نباشد از محبّت و عطاهاي او نيز خوشنود نخواهد بود. (بحار، ج ۷۸، ص ۳۶۵)
۲۲ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
لادينَ لِمُسيءِ الظَّنِّ!
کسي که حسّ بدبيني دارد، دين و ايمان ندارد! (فهرست غرر، ص ۲۲۸)
۲۳ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
اِعلَمْ أَنّ الجُبنَ وَ البُخلَ وَ الحِرصَ غريزةٌ يَجمَعُها سُؤُالظَّنِّ.
اين را بدان که (اين سه صفت) ترس و بخل و طمع، غريزه‌هايي هستند که منشأ همة آنها سؤظن و بدبيني است. (مواعظ صدوق، ص ۱۰۹)
۲۴ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
لايَغلِبَنَّ عَلَيك سُؤُالظَّنِّ فاِنَّهُ لايَدَعُ بَينَك وَ بَينَ خَليلٍ صُلحاً!
هيچ‌وقت به سؤظن و بدگماني گرفتار مشو و الّا با هيچ دوست و رفيقي جاي آشتي برايت نخواهد گذاشت! (تحف‌العقول، ص ۷۷)
۲۵ـ مولي اميرالمؤمنين (ع):
مَن ساءَ ظَنُّهُ ساءَت طَوِيَّتُهُ!
آن کس که حس بدگماني دارد از بدي باطن خود حکايت مي‌کند! (فهرست غرر، ۱۶۲)
۲۶ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
لاتَطلُبَنَّ بِكَلِمَةٍ خَرجَتْ مِنَ أخيكَ سُؤاً و اَنتَ تَجِدُلَها في‌الخَيرِمَحمِلاً.
سخن برادرت را مادامي که حمل بر خيرخواهي تواني کرد هيچگاه آن را بر بدبيني و غرض‌ورزي حمل مکن. (بحار، ج ۷۸، ص ۲۵۱)
۲۷ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
اِيّاكَ أَن تُسيءَ الظَّنَّ فَإنَّ الظّنَّ يُفسِدُ العبادَةَ و يُعْظِمُ الوِزرَ.
برحذر باش و به کسي سؤظن مَبَر. سؤظن عبادت‌ها را فاسد مي‌کند و بار باعظمت گناه را سنگين مي‌نمايد. (فهرست غرر، ص ۲۲۷)
۲۸ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
مَن دخَل مداخِلَ السُّوءِ اُتُّهِمَ.
کسي که در اماکن نامطلوب و بدنام قدم بگذارد مورد اتّهام و سؤظن قرار خواهد گرفت. (نهج‌البلاغه، کلمة ۳۴۱)
۲۹ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
لاتَطلُبِ النُّصحَ مِمَّن صَرَفتَ سؤَظَنِّكَ بِه.
از کسي که نسبت به او سؤظن داري نصيحت و خيرخواهي مخواه. (بحار، ج ۷۸، ص ۳۶۹)
۳۰ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
اَلطِّيَرةُ لَيسَتْ بِحقٍّ.
فال بد زدن حقيقت ندارد. (نهج‌البلاغه، كلمة ۳۹۲)
۳۱ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
حُسنُ الظَّنِّ بِاللهِ مِن عِبادةِ الله.
خوش‌گماني نسبت به خدا، خود يکي از عبادت‌هاي الهي است. (بحار، ج ۷۷، ص ۱۶۶)
۳۲ـ امام هادي(ع):
اذا كانَ زمانُ الجَورِ فيهِ أغلبُ مِنَ العَدْلِ فَلَيسَ لِأَحدٍ أَن يَظُنَّ بِأَحدٍ خيراً حتي يَبدُوَ ذلِكَ مِنهُ.
زماني که ظلم و تعدي در جامعه بر حق و عدالت غلبه داشت ديگر کسي نبايد دربارة کسي ديگر خوش‌بين و خوش‌گمان باشد مگر خلاف آن ثابت گردد. (بحار، ج ۷۵، ص ۱۹۷)
۳۳ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
سؤُالظَّنِ بِالمُحسنِ شرُّ الاِثِم وَ أقبَحُ الظُّلمِ.
به آدم نيکوکار گمان بد بردن، بدترين گناهان و قبيح‌ترين ستم‌ها است. (فهرست غرر، ص ۲۷۷)
۳۴ـ «امام محمدباقر(عليه‌السلام)»:
وَ اللهُ الَّذي لااِله الاّ هُوَ لايَحسُنُ ظَنُّ عَبدٍ مؤمنٍ بِاللهِ اِلاّ كانَ اللهُ عِندَ ظَنِّ عَبدِهِ المؤمِنِ.
سوگند به «الله» که خدايي جز او نيست هر بندة مؤمني که نسبت به خدا گمانش نيکو باشد خداوند با همان گمان او با وي رفتار (نيکو) خواهد داشت. (اصول کافي، ج ۳، ص ۱۱۵)
۳۵ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
إنَّ حُسنَ الظَّنِ بِالله ثَمَنُ الجَنّةِ.
خوش‌گماني نسبت به خدا، بهاي بهشت است. (سفينه، ج ۲، ص ۱۰۹)
۳۶ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
حُسنُ الظّنِّ بِاللهِ أَنْ لاتَرجُوَ اِلاّ اللهَ و لاتَخافَ الاّ ذَنبَكَ.
خوش‌گماني نسبت به خدا آن است که اميدي به غير از او نداشته باشي و جز از گناه خود از هيچ چيز نهراسي. (جامع احاديث‌الشيعه، ج ۱۴، ص ۱۷۴)
۳۷ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
إنَّ اللهَ عزَّوَجَلَّ يَقولُ: اَنَا عِندَ ظَنِّ عَبدِيَ المُؤمنِ بي: إنْ خَيراً فَخيراً وَ إنْ شَرّاً فَشَرّاً.
خداوند متعال مي‌فرمايد: من به همراه گمان بندة مؤمن خود هستم: اگر گمانش نسبت به من نيکو است پاداش او هم نيکو و اگر نکوهيده پاداش و کيفرش هم نکوهيده خواهد بود. (مُسندالامام‌الرضا عليه‌السلام، ج ۱، ص ۲۷۳)
۳۸ـ «امام محمدباقر(عليه‌السلام)»:
وَاللهُ الّذي لا اِلهَ اِلاّ هُوَ لا يُعَذِّبُ اللهُ عزَّوجَّل مُؤمناً بَعذابٍ بَعَدالتَوبَةِ و الاِستغفارِ لَهُ اِلاّ بِسُوءِ ظَنِّهِ بِالله عزّوجَلّ وَ اغتيابِه لِلمؤمنين!
سوگند به «الله» که خدايي جز او نيست خداوند متعال هرگز مؤمني را بعد از توبه و استغفار عذاب نمي‌کند مگر به واسطة (اين دو چيز): بدگماني نسبت به خداي متعال و غيبت کردن مؤمنان است! (بحار، ج ۷۵، ص ۲۵۹)
۳۹ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
طَهِرّوا قُلوبَكُم مِنَ الحِقدِ فَاِنّهُ داءٌ وَ بيءٌ.
دلهايتان را از بغض و کينه پاکيزه کنيد. کينه‌هاي دروني همانند «وبا» يک بيماري کشنده است. (فهرست‌غرر، ص ۷۳)
۴۰ـ امام موسي‌بن جعفر(ع):
كَذِّبْ سَمعَكَ و بَصَرَكَ عَن أخيكَ، فَاِنْ شَهِدَ عِندَكَ خَمسونَ قَسامةً وَ قال لَكَ قَولاً فَصَدِّقهُ وَ كَذِّبهُم!
چشم و گوش خود را نسبت به برادر ديني‌ات تكذيب كن آنچنان كه اگر پنجاه نفر دربارة او حرفي زدند و او خلاف آنها را گفت تو حرف او را قبول كن و ديگران را تكذيب نما! (به او كمال خوش‌بيني داشته باش) (سفينه، ج ۲، ص ۱۱۱)
تبادل لینک هوشمند 
